FORUM PSZCZELARSKIE "AMBROZJA" WITA MIŁOŚNIKÓW

W książce J. Lubienieckiego "Nauka dla pasieczników", Natknąłem się na taki fragment:
"...pożytek jest obfity i trwa długo i do późna, jak np. na hreczkach podolskich, których kwiat począwszy od św. Jana ciągnie się aż do września."
Google "mówią" że jest to jakaś odmiana kaszy grycznej, ale gryka nie kwitnie przecież do września.
Czy ktoś się spotkał z tak nazywaną rośliną?

Gryka po kaszubsku to bukwita, a po niemiecku Buchweizen. Rzadko kwitnie we wrześniu, chyba że odżyła po suszy lub była późno siana.

krzysglo
Jak siejesz dla pszczół, to obojętne kiedy, byle dała radę rosnąć. Przecież nasion nie zbierzesz.

Na moich piaskach VI klasy sieję około "Zośki" (15 maja) na nasiona koszone w pierwszej połowie września, gdy naturalnie uschnie. Problemem są susze, raz wymarźnie, raz uschnie, raz później odbije i ziarna prawie nie ma. Mój kolega ma tyle hektarów do obsiania, że sieje od 10 maja tak długo, aż zasieje wszystko, często do 15 czerwca. Zawsze jest taki kawałek pola, na którym idealnie urośnie. A jego pszczoły mają dłuuuugi pożytek.

Gochy to obszar leżący na północ od Chojnic i na zachód od Zaborów, na pograniczu ziemi bytowskiej i dawnego powiatu człuchowskiego. Z wiosek na tym obszarze wywodzą się znane kaszubskie rody szlacheckie. Mówiono, że zojk w zbòżu dozdrzêniałim so nie schowie, bo usze jego w cug bãdo widzec, co oznaczało po kaszubsku, że zając w zbożu się nie ukryje, ponieważ uszy jego wciąż będą widoczne, gdyż wysokość dojrzałego zboża jest tak mała. Zbiory zboża na tych terenach były nieopłacalne. Jedynie skromne efekty przynosiła uprawa gryki i jak mawiał stary młynarz Bielawa z Hamer Młyna bukwita dobrze sepie co siódmi rok (przekaz ustny), co oznacza, że gryka daje dobre plony co siedem lat. Grykę można było po zbiorze przechowywać, więc jej uprawa na ziarno była bardziej opłacalna niż uprawa zboża. Kaszubi uważali grykę za dar boży, który urozmaicał jadłospis, a zasiadającego przy stole gościa można było uraczyć dobrym i wyszukanym jadłem.

Czas na grykę
Dla rolników zainteresowanych uprawą gryki, przedstawiamy podstawowe zasady agrotechniki, których stosowanie może złagodzić ewentualne skutki niekorzystnej aury podczas całego okresu wegetacyjnego gryki.
Odmiany gryki. Obecnie zarejestrowane do uprawy są następujące odmiany: Kora, Luba i Panda. Wszystkie mają podobne wymagania agrotechniczne. Odmiany Luba i Panda są odporniejsze na wiosenne chłody.
Wymagania glebowe i przedplon. Grykę zaleca się uprawiać na glebach średnich i słabszych. Należy unikać gleb zbyt suchych i podmokłych oraz zbyt żyznych z uwagi na intensywny wzrost części nadziemnych i słabe osadzenie ziarna. Roślina ta najczęściej uprawiana jest po zbożach. Może być również siana po wsiewkach poplonowych, międzyplonach ozimych i międzyplonach ścierniskowych uprawianych w ramach pakietu rolnośrodowiskowego „Ochrona gleb i wód”, ale wówczas wahania plonów w latach mogą być większe, z powodu przesuszenia gleby i gorszych wschodów.
Nawożenie mineralne. Gryka bardzo dobrze wykorzystuje trudno przyswajalne składniki pokarmowe z gleby i pomimo dość dużych wymagań pokarmowych, zaleca się stosować przy średniej zasobności gleby w fosfor i potas zaledwie 30 kg P2O5/ha i 40 kg K2O/ha.Wielkość dawek nawozów azotowych należy uzależnić od jakości gleby. Na glebach żyźniejszych powinna ona wynosić od 40 do 60 kg/ha, na glebach słabszych od 70 do 80 kg/ha. Dawki azotu powyżej 50 kg/ha należy podzielić na dwie części i połowę zastosować przedsiewnie, a resztę w okresie pąków kwiatowych.
Ochrona roślin. Gryka nie wymaga ochrony przed chorobami i szkodnikami, a zwalczanie chwastów jest bardzo ograniczone z powodu jej dużej wrażliwości na herbicydy. Jest to zatem roślina odpowiednia i zalecana do uprawy w gospodarstwach ekologicznych. Jeśli chcemy odchwaszczać grykę herbicydem doglebowym zaraz po siewie, to należy wykonać głębszy siew i starannie doprawić glebę, aby nasiona były umieszczone na jednakową głębokość 4-5 cm.
Siew. Gryka jest rośliną ciepłolubną, dlatego do siewu należy przystąpić, gdy gleba będzie dostatecznie ogrzana i minie niebezpieczeństwo wystąpienia przymrozków. W województwie lubelskim najlepiej wysiewać ją w II i III dekadzie maja, ale nie później niż do 25 maja. Ilość wysiewu nasion zależy od jakości gleby i terminu siewu. Na glebach lepszych wynosi około 70 kg/ha, na słabszych 80 kg/ha. Przy opóźnionym siewie (po 25 maja) normę wysiewu należy zwiększyć o 10 kg/ha. Siew gryki wykonuje się siewnikiem zbożowym w rzędy 13-15 cm i głębokości 2-3 cm na glebach lepszych i wilgotniejszych oraz 4-5 cm na glebach słabszych i bardziej suchych.
Zbiór. Gryka w łanie dojrzewa nierównomiernie, dlatego przy zbiorze jednofazowym zaleca się stosowanie desykacji. Po wymłóceniu wilgotne ziarno należy poddać wstępnemu oczyszczeniu na wialni, a następnie dosuszyć je w cienkich pryzmach (15-20 cm) poprzez kilkakrotne szuflowanie, do wilgotności 15%.
Gryka i jej walory gospodarcze. Czynnikiem ograniczającym uprawę gryki są duże wahania plonów zależne od kwitnienia. Związane to jest z owadopylnością gryki. Czynnik utrudniający zapylenie stanowi dość krótki okres żywotności kwiatów, który trwa zaledwie jeden dzień. Przebieg pogody w okresie kwitnienia (korzystny lub niekorzystny dla oblotu pszczół) decyduje o liczbie zawiązanych nasion i wielkości plonu. Grykę cechują duże wymagania cieplne, gdyż najlepiej rozwija się ona w temperaturze około 20°C i jest wrażliwa na przymrozki. Jej zapotrzebowanie na opady atmosferyczne zmienia się w czasie wegetacji: od zasiewu do początku kwitnienia oraz w okresie kwitnienia potrzebuje 70 mm, a podczas dojrzewania nasion - 15 mm. Silne wiatry mogą być przyczyną wylegania gryki. W razie długotrwałej suszy, kwiaty gryki wydzielają małe ilości nektaru, co zniechęca owady do ich nawiedzania. Pan Mirosław uprawia grykę na nasiona od 1991 roku. Tłumaczy to tym, iż w jego gospodarstwie gleby V i VI klasy dobrze są wykorzystywane przez tę roślinę. Zdaniem rolnika gryka potrafi wziąć z gleby to czego nie pobiorą inne rośliny. Grykę sieje często przez kolejne 3 lata w ilości 50 kg/ ha, do 20 maja, siew specjalnie zagęszcza, ponieważ wschody mogą być zróżnicowane . Rolnik stosuje 400 kg Poliwapu i 50 kg saletry amonowej pod orkę wiosenną. Gryka bez wapna ginie - twierdzi pan Mirosław. Po gryce najczęściej uprawia łubin, a po łubinie żyto ozime.