FORUM PSZCZELARSKIE "AMBROZJA" WITA MIŁOŚNIKÓW

w internecie znalazłem kilka ciekawych materiałów dotyczących zachowania higienicznego pszczół w ciekawym ujęciu. Może warto poczytać ciekawostki. Choć ja nie doczytałem się w tych artykułach jakiejś szczególnej linii, a może ktoś z forumowiczów zna takie linie ?? pozdrawiam

PODZIAŁ PRACY WŚRÓD PSZCZÓŁ ROBOTNIC PODCZAS USUWANIA MARTWEGO CZERWIU W RODZINIE SKŁADAJĄCEJ SIĘ Z PSZCZÓŁ O RÓŻNYCH GENOTYPACH
Grzegorz Borsuk, Jerzy Paleolog, Krzysztof Olszewski
Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej, Akademia Rolnicza w Lublinie,
Akademicka 13, 20-950 Lublin. E-mail: grzegorz.borsuk@ar.lublin.pl

Oporność pszczół na choroby czerwiu polega na zdolności do odsklepiania, a następnie usuwania z plastrów zainfekowanego/martwego czerwiu. Tym sposobem likwidowane są ogniska infekcji. Pszczoły sprawnie usuwające martwy czerw to pszczoły higieniczne, natomiast wolno lub w ogóle nie usuwające zainfekowanego/martwego czerwiu to pszczoły niehigieniczne. Wykorzystując to zjawisko wyselekcjonowano pszczoły częściowo oporne na zgnilca i grzybicę. Jednak rodzina pszczela jest superorganizmem, składającym się z tysięcy robotnic różniących się genotypami. Uwarunkowane jest to naturalną poliandrią, a różnorodność ta może być zwiększana przez błądzenie pszczół lub przez samego pszczelarza, który przenosi plastry z rodzin silniejszych do słabszych. A więc rodzina pszczela może być mieszaniną pszczół higienicznych i niehigienicznych. Zatem interesujące jest pytanie, jak wymieszanie pszczół higienicznych i niehigienicznych wpłynie na zachowanie całej rodziny. Inaczej, jak wymieszanie różnych pszczół wpłynie na podział pracy w takiej rodzinie.
Materiał do utworzenia rodzinki mieszanej stanowiły dwie rodziny pszczół: ciemno ubarwione mieszańce pszczół miejscowego pochodzenia (A. m. mellifera), przejawiające silne zachowania higieniczne oraz jasno ubarwione pszczoły cordovan, przejawiające słabe zachowania higieniczne. Po zaprzestaniu lotów, pszczoły z rodziny higienicznej i niehigienicznej strząśnięto do dwu oddzielnych transportówek. Następnie z każdej transportówki odmierzono po pół litra robotnic i wsypano je razem do jednoplastrowego ulika obserwacyjnego, gdzie poddano nieunasiennioną matkę. Do tak utworzonej rodzinki wstawiono plaster z czerwiem bezpośrednio po zasklepieniu, w którym nakłuto 100 komórek. Miejsce z nakłutymi komórkami zaznaczono markerem na szybie i skierowano na nie kamerę, w której w następujący sposób zaprogramowano proces filmowania: 2 s filmowano, 30 s przerwa, 2 s filmowano, 30 s przerwa, itd. Tak filmowano pracujące pszczoły podczas usuwania czerwiu przez 24 godziny. W ten sposób uzyskano dwugodzinny film odzwierciedlający 24 godziny obserwacji procesu czyszczenia komórek. W celu uzyskania pełnego wglądu w pracę pszczół czyszczących, z materiału liczącego ok. 43.000 dwusekundowych filmów wykonanych w ciągu całej doby, co jedną godzinę wybierano 20 dwusekundowych filmów i oglądano je klatka po klatce jednocześnie licząc ciemno oraz jasnoubarwione pszczoły (higieniczne versus niehigieniczne) podczas czyszczenia martwego czerwiu. Pozwoliło to na określenie procentu pszczół higienicznych czyszczących komórki
w każdej godzinie dwudziestoczterogodzinnego procesu czyszczenia. Podczas liczenia
pszczół usuwających czerw liczono również pszczoły, transportujące części martwego
czerwiu poza gniazdo rodziny pszczelej. Doświadczenie wykonano w czterech
powtórzeniach. Uzyskane wyniki poddano statystycznej weryfikacji stosując test Ch2.
Silne zachowania higieniczne pszczół ciemnoubarwionych nie zmieniły się po ich wymieszaniu z pszczołami niehigienicznymi, gdyż średni procent pszczół higienicznych
(ciemnoubarwionych) odsklepiających i usuwających zabity czerw z komórek
był wyższy (około 60%) niż wynikało to z procentowego udziału zasiedlonych grup
pszczół (50% higieniczne: 50% niehigieniczne). Bardzo interesujący jest większy udział pszczół niehigienicznych w transportowaniu kawałków martwego czerwiu poza gniazdo rodziny. Dowodzi to, że pszczoły niehigieniczne włączały się w proces czyszczenia komórek raczej przez wynoszenie kawałków martwego czerwiu, który był usuwany przez pszczoły niehigieniczne. Może to sugerować istnienie specyficznego podziału pracy w rodzinie pszczelej. Podsumowując, pszczoły higieniczne nie mogły w pełni mobilizować pszczół niehigienicznych do odsklepiania i usuwania martwego czerwiu z komórek, za to pszczoły niehigieniczne czynnie uczestniczyły w transportowaniu kawałków martwego czerwiu poza gniazdo rodziny pszczelej. Przeprowadzone badania wymagają dalszej kontynuacji na liczniejszym materiale badawczym.

WSTĘPNE BADANIA NAD BEHAWIOREM HIGIENICZNYM PSZCZOŁY MIODNEJ RASY KRAIŃSKIEJ Piotr Okniański Katedra Zoologii Akademii Techniczno Rolniczej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy,
85-225 Bydgoszcz, ul. ks. A. Kordeckiego 20. E-mail: piotr.oknianski@interia.pl

W ostatnich latach wzrasta liczba pasiek mających problemy z chorobami czerwiu.
Szczególne problemy stwarzają grzybice i bakteriozy czerwiu. Odporność pszczół na choroby w dużej mierze zależy od ekspresji zachowania higienicznego. Dowiedziono w sposób empiryczny (doświadczalny) istotną zależność między szybkością czyszczenia komórek z martwego czerwiu a podatnością rodzin pszczelich do zapadania na grzybicę wapienną czy zgnilec złośliwy. Obecnie są prowadzone prace hodowlane nad zwiększeniem ekspresji behawioru higienicznego i wykorzystania tego do wyselekcjonowania pszczół o wyższej odporności kolonijnej na choroby i warozę. Selekcja takich cech behawioru pszczół może w przyszłości bardzo ograniczyć stosowanie środków chemicznych. Celem tych badań było porównanie efektów prac hodowlanych mających za zadanie podwyższenie odporności kolonijnej pszczół na uszkodzenia czerwiu. Dodatkowym celem było wyznaczenie z wybranych dwóch linii pszczół miodnych rasy kraińskiej tej linii, która posiada silniejszą ekspresję zachowania higienicznego. Wyznaczona w badaniach wstępnych linia posłuży w kolejnych etapach badań do zweryfikowania tezy o możliwości biomanipulacji umożliwiającej czasowe zwiększenie behawioru higienicznego w rodzinach o obniżonej ekspresji tego behawioru. Zabieg takiej manipulacji zachowaniem higienicznym rodziny chorej lub o większej podatności na choroby czerwiu może mieć duże znaczenie w ograniczeniu metod chemicznych w małych i średnich pasiekach. Badania zostały przeprowadzone od czerwca do września 2005 w pasiece wędrownej należącej do doktoranta Katedry Zoologii ATR Piotra Okniańskiego. Pasieka w czasie sezonu była zlokalizowana w kilku miejscach na Kujawach. W trakcie prowadzonych badań pszczoły korzystały z następujących pożytków: ogórecznika lekarskiego (Borago officinalis L.) i kolendry siewnej (Coriandrum sativum L.), majeranku ogrodowego (Origanum majorana L.) i cząbru ogrodowego (Satureja hortensis L.).
Porównawcza ocena behawioru higienicznego została przeprowadzona w pasiece składającej się z 15 rodzin pszczelich, 10 higienicznych i 5 niehigienicznych Badane pszczoły należą do rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica). Matki pszczele, krzyżówki użytkowe (Apis mellifrea carnica) różnego pochodzenia zostały wybrane do grupy kontrolnej (niehigienicznej). Grupa higieniczna została zestawiona z dwóch podgrup po 5 rodzin. Każda z podgrup higienicznych składała się z pszczół jednej czystej linii pszczół kraińskich o podwyższonej odporności kolonijnej na grzybicę wapienną.
Metody stosowane najczęściej do testowania behawioru higienicznego polegają na zamrażaniu, nakłuwaniu lub iniekcjach. W niektórych ośrodkach badawczych stosuje się także kontrolowane zakażanie sporami (Ascosphaera apis). Do testowania wybrano metodę nakłuwania. Behawior higieniczny był badany za pomocą testów igłowych w trzech seriach w sezonie pszczelarskim 2005. Wybrana metoda polegała na nakłuwaniu 100 komórek czerwiu zasklepionego (w początkowej fazie pigmentacji oczu poczwarek) Po wykonaniu każdego testu następowało liczenie komórek oczyszczonych przez pszczoły po sześciu godzinach i następnie w dwunastogodzinnych odstępach. Wykonano trzy serie testów w różnych terminach:
Series 1 Lipiec 22 – 24, 2005 porównywano tempo usuwania poczwarek w czasie słabego pożytku – koniec kwitnienia kolendry.
Series 2 Sierpień 5 – 7, 2005 porównywano tempo usuwania poczwarek w czasie umiarkowanie dobrego pożytku – kwitnienie majeranku i cząbru.
Series 3 Sierpień 13 – 15, 2005 porównywano tempo usuwania poczwarek w czasie bardzo słabego pożytku.
Pszczoły z grupy kontrolnej, określanej mianem niehigienicznej wykazywały wyraźne zróżnicowanie w obrębie grupy. Średnia tempa usuwania uszkodzonego czerwiu po 24h w grupie kontrolnej była na poziomie 14% (seria1), 28% (seria2) i 46% (seria3). We wszystkich grupach pszczoły najwolniej usuwały uszkodzony czerw w pierwszej i drugiej serii testów.
W grupie higienicznej tempo to kształtowało się w sposób następujący:
Subgroup I 53% (series 1), 74% (series 2) and 86% (series 3).
Subgrup II 69% (series 1), 85% (series 2) and 93% (series 3).
Wyniki wstępne z pierwszego sezonu wykazały istotną różnice w tempie usuwania uszkodzonego czerwiu między grupą niehigieniczną, a grupą higieniczną. Różnice te były już istotne w trakcie pierwszego testu. Pszczoły z grupy higienicznej oczyściły średnio o 47% więcej komórek do grupy kontrolnej (niehigienicznej) Zaobserwowano także istotne różnice między dwoma podgrupami pszczół higienicznych. Różnice pomiędzy badanymi linami higienicznymi wynosiły 16% w pierwszej serii testów, 11% w drugiej serii oraz 7% w serii trzeciej. Powyższe wyniki wskazują na istotnie silniejszą ekspresję badanego zachowania u pszczół higienicznych z podgrupy II zarówno w stosunku do grupy niehigienicznej jak i do podgrupy I (higienicznej). W wszystkich grupach zaobserwowano zależność wykazywania silniejszego zachowania higienicznego w sierpniu, w trakcie słabszych warunków pożytkowych (pokarmowych) i obecności dużej liczby pszczół starszych w ulu. Uzyskane wyniki dają podstawę do wskazania pszczół mających największe różnice w ekspresji badanego behawioru i wyznaczenia ich do eksperymentu biomanipulacji w dalszym toku badań.

OCENA ZACHOWANIA HIGIENICZNEGO PSZCZÓŁ I JEJ PRZYDATNOŚĆ W SELEKCJI LINII ODPORNYCH NA CHOROBY
Beata Panasiuk, Wojciech Skowronek, Małgorzata Bieńkowska, Dariusz Gerula
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa, 24-100 Puławy, ul. Kazimierska 2.

Celem prac prowadzonych w pasiece ISiK Oddziału Pszczelnictwa w Puławach w latach 2004 i 2005 było porównanie szybkości usuwania uszkodzonego czerwiu w zależności od sposobu uszkadzania oraz określenie czynników warunkujących szybkość usuwania uszkodzonych larw.
W badaniach wykorzystano dwie populacje pszczół kraińskich linii GR-1 z wysoko rozwiniętym behawiorem higienicznym w stosunku do czerwiu porażonego przez
grzybicę wapienną, określane jako higieniczne oraz z linii pszczół wrażliwych na zakażenie grzybicą wapienną, określane niehigienicznymi. W obu latach badań plasterki z czerwiem zasklepionym przenoszono do rodzin doświadczalnych: w pierwszym roku jeden z larwami mrożonymi, drugi z larwami zakażonymi sporami Ascosphaera apis; w drugim roku wprowadzono dodatkową grupę z larwami przekłutymi igłą entomologiczną. W trzech terminach każdego z sezonów pasiecznych (czerwiec, lipiec, sierpień) przetestowano łącznie 10 rodzin pszczelich, po 5 z populacji higienicznej i 5 z populacji niehigienicznej.
Komórki oczyszczone przez pszczoły liczono w odstępach 12-godzinnych. W tym etapie doświadczenia określano i porównywano następujące parametry:
– tempo oczyszczania komórek przez rodziny w zależności od sposobu uszkodzenia
komórek
– tempo oczyszczania komórek przez pszczoły z rodzin higienicznych i niehigienicznych
– tempo oczyszczania komórek w zależności od terminu wykonywanych badań
– czas w jakim pszczoły usunęły 50% uszkodzonego czerwiu
Tempo usuwania larw zakażonych sporami Ascosphaera apis w obu grupach badanych
rodzin było szybsze niż larw mrożonych w niskiej temperaturze, ale istotnie wolniejsze niż larw kłutych. Po upływie 12 godzin pszczoły wyczyściły 72,9% larw kłutych, 28,4% larw zakażonych i tylko 11,5% larw mrożonych, a po upływie 48 godzin odpowiednio 98,4%, 58,5% oraz 40% larw. Stwierdzono statystycznie wysoko istotne różnice w tempie oczyszczania larw zakażonych, mrożonych i kłutych w kolejnych pomiarach. W obu latach badań zaobserwowano tendencję do szybszego usuwania larw z uszkodzonych komórek przez pszczoły z rodzin uznanych za higieniczne. Statystycznie istotne różnice w ilości usuniętych larw występowały już od 24 godziny trwania testu i utrzymywały się aż do zupełnego wyczyszczenia komórek przez pszczoły. Na podstawie przeprowadzonych badań trudno jest stwierdzić, w jakim terminie pszczoły najszybciej oczyszczają uszkodzone larwy. W roku 2004 najszybciej pszczoły wykrywały i oczyszczały uszkodzone komórki w sierpniu niezależnie od sposobu uszkodzenia. Do końca drugiej doby pszczoły oczyściły 59,1%, a do końca piątej doby 91,1% komórek. W lipcu i czerwcu wyraźnie wolniej odpowiednio 43,6% oraz 64,6% oraz 23,3% i 56,2% komórek. Różnice między miesiącami okazały się istotne.
W 2005 roku pszczoły najszybciej usuwały uszkodzony czerw w lipcu, do końca drugiej
doby średnio 74,6%, a do końca piątej doby 95,3% komórek. Tylko nieznacznie wolniej w czerwcu odpowiednio 71,8% oraz 93%, a wyraźnie wolniej w sierpniu do końca drugiej doby tylko 58,2%, a piątej 92,8% komórek. Nie stwierdzono w tym roku istotności różnic między miesiącami.
Szybkość usuwania przez pszczoły czerwiu uszkodzonego oceniana jest w różny sposób. W omawianym doświadczeniu za ten wskaźnik przyjęto czas niezbędny do wyczyszczenia 50% uszkodzonych larw.
Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że pszczoły z rodzin higienicznych szybciej oczyszczały komórki uszkodzone niż pszczoły z rodzin niehigienicznych. Najszybciej usuwane były larwy kłute, ale nie zaobserwowano różnic w tempie usuwania tych larw przez rodziny higieniczne i niehigieniczne. Czerw mrożony usuwany był najwolniej, a dynamika oczyszczania komórek mrożonych i zakażonych przez rodziny pszczele dwu porównywanych populacji była zbliżona. Zaobserwowano różnice w tempie oczyszczania w zależności od pory sezonu pasiecznego. W obu latach badań tylko w lipcu pszczoły w podobnym czasie usuwały larwy, niezależnie od sposobu ich uszkodzenia.

rozmawiałem telefonicznie z Panem Grzegorzem Borsukiem (tel. 081 / 4456817 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie). Interesowało mnie - jaką ? linie w ramach rasy środkowoeropejskiej sprawdzano.
Były to pszczoły od okolicznych pszczelarzy, którzy nie wymieniali wcześniej matek. Miejscowe pszczoły - mieszańce, o cechach A. m. mellifera.
W dalszych pokoleniach przy naturalnym unasiennianiu te cechy się roszczepiają.




rozmawiałem tel. z Panią Beata Panasiuk ( tel. 081 / 886-42-08 ) badania były i są prowadzone z linia GR-1, badania jeszcze będą prowadzone ale w pokoleniu po matce F1 badane cechy są zachowywane, w następnych pokoleniach matek jeszcze nie przebadano.

Tu coś na ten temat:
http://www.jas.org.pl/jas_52_2_2008_6.pdf
i
http://www.insad.pl/files/badania_pdf/z ... li_psz.pdf



A najdłużej rozmawiałem z Panem Piotrem Okniańskim (tel. 052 / 3716163) te pierwsze badanie prowadzil na Vigorce (czeszce) od Jaronia, Dobrej, Kortowce. Późniejsze również Vigorce od Kasztelewicza, Alpejce, Niemce, i jak dobrze uslyszalem Latbusz. Najbardziej higieniczna była Vigorka (chociaz stwierdzil ze od Kasztelewicza były zlosliwsze w pochmurne i chlodniejsze dni.
Badania jeszcze trwaja.

Tak dokładnie tak
w innym temacie napisałem na podstawie analiz innych pszczelarzy i naukowców
Że nie ma pszczół odpornych sa tylko ich zdolności zachowania co zwiększa ich odporność

Dla Szczupaka i nie tylko
przeczytaj Higieniczne Włoszki
przeczytaj Cordovan Włoski

BoCiAnK, fiu fiu żeby tak jeszcze można było te pszczółki do nas zciągnąć
odświeżył bym swoją VSH i minesotę

12 lat temu Woyke i Wilde wpadli na genialny pomysł i też ściągali na wiosnę odkłady matki z Nepalu, ściągnij i Ty, dorzuć do tego jeszcze jakieś inne GGGGGGGGGGG......

_________________
Choć człek ukuje ze stali ,
to i tak mu czas obali.

SKapiko, I co z tego pomysłu wyszło ??? bo nieznam finału ??

_________________
Pozdrawiam Szczupak

Witam
Proszę niech kolega rozwinie temat Nepalu i GGGGG.
Pozdrawiam

Z Nepalu miały być ściągane matki i odkłady już w kwietniu. Miały to być nasze linie hodowane tam. Jednak zostały tam pozmieniane i dotarła do nas linia o nazwie nepalka. Tworzyły dosyć silne rodziny jednak wydajność miodowa była niska ,ujawniły się także inne ich wady.Ogólnie była to klapa , nie przyjęły się u nas. Posiały tylko troche swoich negatywnych dla naszych pszczółek genów i nasi pszczelarze zrezygnowali z nich.

To zależy co kto wadą i co określa
- Były Żółciutkie i bardzo łagodne tworzyły dość duże rodziny jak obecny Bakfast
- Wydajność miodowa była taka jak na to pozwolił teren i pszczelarz bo gdy miały 20 ramek do czerwienia to było 20 czerwiu więc o miodzie można było zapomnieć wszak poszedł na wykarmienie czerwiu
- Co do zimowli wymagały tak samo zwiększonej ilości pokarmu jak BF
-Jedyną podobno wadą to miały taką że miód sklepiły już przy zawartości 22% Wody -ale To tylko pogłoski i ile w tym prawdy to piernik wie
Miał te pszczoły mój znajomy i on nie narzekał miał je 4 lata a potem musiał zlikwidować gdyż Matek nie mógł w nijaki sposób dostać a od użytkowych nie było sensu odchowu

nikt nie kojarzy że Nepal to Kaszmir ( Kaszmirski paraliż pszczół ), występuje tam pszczoła apis carena ( nosema carena ), matki z Nepalu poszły też i w inne rejony Europy i nie tylko, na zachodzie Europy mamy nowe zagrożenie tylko że w tej chwili nie pamiętam jego nazwy jest to roztocz żyjący tylko i wyłącznie na czerwiu, pszczoła jako owad dorosły jest jego środkiem transportu.

_________________
Choć człek ukuje ze stali ,
to i tak mu czas obali.

Nasi Prfesorowie chcieli na nepalkach zrobić biznes ale całe szczenscie ze im nie wyszło bo sprowadzali badziewie nie przydatne do europejskich warónków klimatycznych Niech zaiteresuja się linjia augystowska ktura zbiera duze zapasy na zime i dobrze zimuje. Pozdrawiam miły_marian