Gdy von Frisch odkrył, że pszczoły widzą ultrafioletową część widma, przeprowadził kolejne rozumowanie przy użyciu metafory celu. Zadał sobie tym razem pytanie, po co pszczołom zdolność widzenia ultrafioletu których oko ludzkie nie jest w stanie dostrzec. Kwiaty, które dla nas są po prostu żółte lub białe, w rzeczywistości zdobi jeszcze ultrafioletowy deseń, zwykle będący znakiem rozpoznawczym dla poszukujących nektaru pszczół. Metafora przemyślanego i celowego działania znowu spełniła swoją funkcję: kwiaty, jeżeli były stworzone w sposób przemyślany, musiały wykorzystać fakt, iż pszczoły widzą światło ultrafioletowe.
Jak widzą pszczoły.
Pszczoła jest fenomenalnym owadem, perfekcyjne przygotowanym do zadania jakie ma wypełnić. Jednym z zachwycających zmysłów, które jej w tym pomagają, jest wzrok. Każdy widział w życiu pszczołę i wie, że posiada parę dużych oczu. I to jest prawdą. Jednak uważam, że zadziwię niektórych jak powiem że pszczoła ma pięcioro oczu. Tak, dwa duże oczy złożone i trzy małe zwane przyoczkami. Oczy złożone zbudowane są z około 4000 małych oczek u robotnicy i matki, a u trutnia z 7000. Więc sposób widzenia u pszczół jest inny niż u człowieka. Po co pszczole jeszcze dodatkowe trzy przyoczka? Tego z całą pewnością nikt nie wie. Są wysuwane pewne hipotezy, ale pewności nauka nie ma.
Wiadomo jest natomiast na czym polega różnica widzenia u pszczoły i człowieka. Budowa oka pszczoły pozwala jej na widzenie przedmiotu jako mozaiki złożonej z ok. 4000 elementów widzianych niezależnie. Umożliwia jej to na zobaczenie najmniejszych zmian w otoczeniu. Dodatkowo oko pszczoły potrafi w jednej sekundzie odebrać 200 do 300 bodźców a człowieka 20 -30. Jednak ostrość widzenia oczu człowieka jest nieporównywalnie lepsza niż pszczoły, u której nie przekracza prawdopodobnie paru metrów. Z kolorami też jest inaczej. Widzą tylko barwę niebieską, białą, żółtą i czarną, jednak przewyższają nas możliwością widzenia nadfioletu. Dlatego kwiaty białe widziane są przez pszczoły jako niebieskozielone gdyż pochłaniają nadfiolet. Dlatego również dwa żółte dla nas kwiaty widziane są przez nie każdy inaczej w zależności od pochłaniania nadfioletu. Zdolnością oka złożonego pszczoły jest także rozróżnianie stopnia spolaryzowania światła nawet przy zachmurzonym niebie i dzięki temu pszczoły orientują się w położeniu słońca.
Jako ciekawostkę powiem, że pewien badacz Daumer odkrył, że zieleń liści odbija wszystkie barwy widma widzianego przez pszczoły. Dlatego widziana przez nas zieleń dla pszczół jest szarością. Więc możemy sobie wyobrazić jak to ułatwia pszczołom życie. O wiele łatwiej jest zobaczyć na szarym tle coś kolorowego.
Dlatego nas pszczelarzy zachwyca to, że na takiej małej pszczole widać ogrom mądrości zapisanej w naturze.
Na podstawie literatury napisał: W P
|