W miesięczniku Nowoczesna uprawa 5/2008 znajduje się artykuł pt. Dbaj o pszczoły.
Pozwoliłem sobie go zacytować.
http://www.nowoczesnauprawa.pl/
Aż trudno uwierzyć, że w Polsce występuje ponad 450 gatunków pszczół. Należą one do 7 rodzin. Na plantacjach rzepaku można zaobserwować ponad 100 gatunków tych owadów.
Ochrona na mocy prawa
W integrowanej ochronie rzepaku bardzo ważnym zagadnieniem jest takie planowanie i przeprowadzanie zabiegów ochrony (głównie zwalczanie szkodników), aby w jak najmniejszym stopniu stwarzać zagrożenie dla zapylaczy. W odniesieniu do pszczół sprawa ich ochrony w trakcie zabiegów jest ustawowym obowiązkiem.
Rzepak jest rośliną fakultatywnie obcopylną. Ma kwiaty przedsłupne, co umożliwia zapylenie pojedynczego kwiatu własnym pyłkiem. Jednak możliwe jest też zapylenie pyłkiem ze starszych kwiatów tej samej rośliny. Ogólnie przyjmuje się, że rzepak jest w 30% obcopylny, a w 70% samopylny. W obcozapyleniu największe znaczenie mają owady (ponad 90%) i wiatr.
Kwiaty rzepaku posiadają otwarte nektarniki, wydzielające dużo łatwo dostępnego nektaru (0,2-2 mg/kwiat/dobę). Jest on chętnie zbierany przez pszczoły i inne owady zapylające.
Rzepak jest odwiedzany przez dużą liczbę gatunków zapylających, wśród których dominują pszczoły dziko żyjące. Ponad 50% stanowią pszczoły z rodziny pszczolinkowatych, ok. 20% - pszczoła miodna, natomiast trzmiele i przedstawiciele rodziny smuklikowatych - od 5 do 15%.
Pszczoła miodna jest jedynym gatunkiem, którego liczebność można regulować. Podczas słonecznej pogody i w temperaturze ok. 20°C na 1 m2
plantacji rzepaku powinno pracować 4-6 pszczół. Jeśli przyjąć, że w rodzinie pszczelej wczesną wiosną jest ok. 15-20 tys. osobników, a w pełni lata ok. 10 tys., to dla prawidłowego zapylania należałoby ustawić 2-5 uli/ha. Natomiast pozostałe gatunki pszczół zapylających przy znajomości ich biologii, a w szczególności miejsc i sposobu gniazdowania, można wspierać, wystawiając pułapki gniazdowe.
Zapylanie rzepaku przez owady powoduje:
- skrócenie kwitnienia łanu;
- wcześniejsze formowanie i dojrzewanie łuszczyn;
- zwiększenie liczby zawiązywanych nasion w łuszczynie.
Największy przyrost plonu jest związany z większą liczbą wykształconych nasion (o 20-25%). Zapylanie kwiatów przez pszczoły wpływa też korzystnie na jakość nasion. Warto pamiętać, że obecności pszczół na plantacjach wymagają zwłaszcza odmiany mieszańcowe złożone.
Są potrzebne na plantacjach Przy planowaniu i wykonaniu zabiegów ochrony roślin trzeba pamiętać nie tylko o pszczole miodnej, ale także innych gatunkach zapylaczy. W celu niedopuszczenia do ich zatrucia należy:
- zabiegi wykonywać tylko w przypadkach przekroczenia progów ekonomicznej szkodliwości szkodników i o ile to możliwe, ograniczać je do pasów brzeżnych;
- do zabiegów w uprawach kwitnących lub z kwitnącymi chwastami dobierać środki nietoksyczne dla pszczół lub o krótkim okresie prewencji (tabela);
- w przypadku stosowania środków posiadających kilkugodzinny okres prewencji zabiegi należy wykonywać wieczorem, po zakończeniu oblotu;
- wiele kwitnących gatunków chwastów już od wczesnej wiosny, np. gwiazdnica pospolita, stanowi pożytek dla pszczół. Zabiegi wykonywane w takiej sytuacji muszą być traktowane tak, jak prowadzone w czasie kwitnienia rzepaku;
- nie opryskiwać roślin pokrytych spadzią;
- nie wykonywać zabiegów przy zbyt silnym wietrze, aby zapobiec przenoszeniu cieczy roboczej na sąsiednie uprawy, zwłaszcza kwitnące;
- przestrzegać Zasad Dobrej Praktyki Ochrony Roślin
Obowiązek ochrony pszczół w czasie zabiegów ochrony roślin wynika z zapisów zawartych w Ustawie o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. (Dz.U z 2004 r. nr 11, poz. 11). Wart. 15, par. 1, ust. 4 podano, że zezwolenie na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu zawiera: "informację o klasyfikacji środka ochrony roślin pod względem stwarzania przez niego zagrożeń dla zdrowia człowieka, pszczół i organizmów wodnych". Klasyfikacji pod względem zagrożenia dla pszczół nie dokonuje się dla środków ochrony roślin, których zakres i sposób stosowania wykluczają możliwość zetknięcia się z tymi owadami, np. zapraw, przynęt, środków stosowanych w pomieszczeniach zamkniętych.
Informacje o toksyczności środka dla pszczół są zawarte w etykiecie-instrukcji stosowania, gdzie podany jest okres prewencji dla nich. Jest to czas, jaki musi upłynąć od momentu zabiegu do kontaktu pszczoły z opryskaną rośliną. W przypadku zatrucia pszczół na skutek nieprzestrzegania przepisów, właściciel pasieki ma prawo żądania odszkodowania od wykonawcy zabiegu.
skan poniżej